Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Με τον όρο Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια περιγράφεται μια ομάδα πνευμονικών παθήσεων, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μείωση του εύρους των αεραγωγών, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται το φυσιολογικό άδειασμα των πνευμόνων κατά τη διάρκεια της εκπνοής.
Ποιές παθήσεις περιλαμβάνονται στη ΧΑΠ;
Στη ΧΑΠ περιλαμβάνονται η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα. Η χρόνια βρογχίτιδα ορίζεται ως παραγωγικός βήχας τις περισσότερες ημέρες για τρεις τουλάχιστον μήνες επί δύο τουλάχιστον συνεχή έτη. Οδηγεί σε φλεγμονή και στένωση των αεραγωγών, με αποτέλεσμα την παγίδευση αέρα κατά την εκπνοή. Το εμφύσημα χαρακτηρίζεται από βλάβη στα τοιχώματα των κυψελίδων (περιοχές ανταλλαγής των αερίων στον πνεύμονα), τα οποία χάνουν την ελαστικότητά τους, με αποτέλεσμα την αδυναμία εξόδου του αέρα κατά την εκπνοή. Η παραμονή αέρα στους πνεύμονες δυσκολεύει την επόμενη εισπνοή και ο οασθενής υποφέρει από δύσπνοια.
Τι προκαλεί τη ΧΑΠ;
- Το κάπνισμα του τσιγάρου αποτελεί τον κύριο αιτιολογικό παράγοντα. Η εισπνοή του καπνού προκαλεί φλεγμονή των αναπνευστικων οδών και επιταχύνει την έκπτωση της αναπνευστικής λειτουργίας κατά την ενήλικο ζωή. Ωστόσο, το 15-20 % των καπνιστών θα προσβληθεί από ΧΑΠ, ενώ ορισμένοι ασθενείς με ΧΑΠ δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες προσβάλλονται, λόγω της αυξημένης συχνότητας καπνίσματος.
- Γενετικοί παράγοντες.
- Ατμοσφαιρική ρύπανση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.
- Επαγγελματική έκθεση.
Πώς θα υποψιαστώ ότι μπορεί να έχω ΧΑΠ;
- Είσαι καπνιστής ηλικίας άνω των 40 ετών;
- Εμφανίζεις δύσπνοια στην κόπωση;
- Eμφανίζεις συριγμό και βήχα, ο οποίος είναι συχνα παραγωγικός;
Οι περισσότεροι ασθενεί υποτιμούν τα συμτώματά τους, ενώ τα αποδίδουν στο κάπνισμα.
Σε ποιόν θα πρέπει να απευθυνθώ;
Ο ειδικός γιατρός είναι ο πνευμονολόγος, ο οποίος θα θέσει τη διάγνωση και θα σας συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω;
H βασική εξέταση που θέτει τη διάγνωση της νόσου είναι η σπιρομέτρηση. Πρόκειται για μια απλή και ανώδυνη εξέταση, κατά την οποία ο εξεταζόμενος αναπνέει μέσα από έναν σωλήνα, καταγράφοντας με τον τρόπο αυτό την ποσότητα και την ταχύτητα του αέρα που μπορεί να διώξει από τους πνεύμονές του. Ακτινογραφία θώτακος για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων. Οξυμετρία, η οποία μας δείχνει πόσο πλούσιο σε οξυγόνο είναι το αίμα μας. Άλλες επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να ζητηθούν είναι η αξονική τομογραφία θώρακος, πληθυσμογραφία και διάχυση.
Πώς μπορώ να βοηθήσω την καταστασή μου;
1. Διακοπή καπνίσματος. Ποτέ δεν είναι αργά για να κόψετε το τσιγάρο. Είναι η βασικότερη θεραπευτική ενεέργεια προσφέροντας σημαντική επιβράδυνση της επιδείνωσης της νόσου.
2. Άσκηση: Προσπαθήστε να ασκείστε όσο συχνότερα μπορείτε και να βελτιώσετε τη φυσική σας κατάσταση.
3. Υγιεινή διατροφή.
Ποιά είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα σε εισπνοές αποτελούν τη βάση τη θεραπείας. Τα φάρμακα αύτα ανοίγουν τις αεροφόρους οδούς και διευκολύνουν την αναπνοή. Η θεραπεία δε θα πρέπει να διακόπτεται μόλις τελειώσει το φάρμακο και στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει εφ όρου ζωής.
Τα εισπνεόμενα κορτικοειδή μειώνουν τη φλεμονή των αεροφόρων οδών και χορηγούνται σε ασθενείς με πιο βαριά νόσο. Αρκετοί ασθενείς θα ωφεληθούν από τη λήψη βλεννολύτικών φαρμάκων.
Σε ασθενείς με χαμηλό κορεσμό οξυγόνου θα πρέπει να χορηγηθεί συμπληρωματικό οξυγόνο στο σπίτι για τουλάχιστον 16 ώρες κάθε μέρα. Αντιβιοτικά και κορτικοειδή μπορεί να χορηγηθούν κατά τη διάρκεια λοιμώξεων και παροξύνσεων της νόσου. Πνευμονική αποκατάσταση. Πρόκειται για προγράμματα που λειτουργούν σε διάφορα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας και περιλαμβάνουν ασκήσεις μυικής ενδυνάμωσης, αναπνευστική φυσιοθεραπεία, συμβουλές από διαιτολόγο και ψυχολογική υποστήριξη. Θα πρέπει όμως να τονισθεί ότι το σημαντικότερο στοιχείο στη ΧΑΠ αποτελεί η πρόληψη και κυρίως η έγκαιρη διακοπή καπνίσματος.